หนุมานพิมพ์โขนทรงเครื่อง

หนุมานเกิดปีขาล เดือนสาม วันอังคาร เป็นบุตรของพระ
พายกับนางสวาหะ โดยพระอิศวรประทานอาวุธสามอย่างของ
พระองค์ซัดเข้าไปในปากนางสวาหะ (คฑาเพชรไปเป็นสันหลัง
ตลอดหาง ตรีเพชรไปเป็นตัวมือและเท้า จักรแก้วไปเป็นหัว) มี
ลักษณะผิดกว่าลิงอื่นๆ คืออยู่ในท้องแม่ถึงสามสิบเดือน เป็นลิงเผือก
เวลาเกิดกระโดดออกจากปากแม่ ตัวโตเท่ากับมีอายุสิบหกปี พอออก
จากท้องแม่ก็แผลงฤทธิ์คือแหะขึ้นไปในอากาศ เปลี่ยนรูปเป็นสี่หน้า
แปดมือ มีกุณฑล (กำไล) ขนเพชร เขี้ยวแก้ว และหาวเป็นดาวเป็น
เดือน แล้วจึงกลับลงมาไหว้พ่อไหว้แม่ ในหนังสือรามเกียรติ์เล่าเรื่อง
กำเนิดของหนุมานไว้อย่างพิสดารดังนี้

เมื่อนั้น นวลนางสวาหะโฉมศรี
ตั้งแต่พระพายฤทธี เอาอาวุธพระศุลีลงมา
ทิ้งเข้าไปในปากโฉมยง ก็ทรงครรภ์เกินทศมาสา
ถ้วนสามสิบเดือนโดยตรา กัลยาอยู่สุขสำราญฯ
ครั้นได้ศุภฤกษ์ยามดี พระรวีหมดเมฆแสงฉาน
ปีขาลเดือนสามวันอังคาร เยาวมาลย์ก็ประสูติโอรส
เป็นวานรผู้เผ่นออกทางโอษฐ์ เผือกผ่องไพโรจน์ทั้งกายหมด
ใหญ่เท่าชันษาได้โสฬส อลงกตดั่งดวงศศิธรฯ
บัดนั้น วายุบุตรวุฒิไกรดังไกรสร
ครั้นออกจากครรภ์มารดา ก็เหาะขึ้นอัมพรด้วยฤทธา